آتشکده زرتشتیان



در زمان ساسانیان چند آتشکده وجود داشته است: 1- آتشکده آذربرزین مهر در نیشابور استان خراسان که برای کارگران و کشاورزان استفاده میشده است. 2- آتشکده آذرگشسب در آذربایجان که برای فرماندهان، جنگجویان و پادشاهان بوده است. 3- آتشکده آذرفرنبغ در کاریان فارس نزدیک فیروزآباد برای موبدان و روحانیان زرتشتی. آتشِ آتشکده یزد از آتش آذرفرنبغ فارس آمده است. قدمت آتش یزد ۱۵۴۴ سال است. بعد از حمله اعراب فقط آتش آذرفرنبغ روشن می ماند به غیر از آن آتش ایران شاه در ایران داشتیم که آتش قدیمی بوده و به هند منتقل شده است.

سال ۱۳۱۳ توسط ارباب جمشید امانت آتشکده ساخته شد. جایگاه روحانیون دین زرتشت به ترتیب هیربد، موبد، موبد موبدان و دستور می باشد. هیربد کسی است که مسئول روشن نگه داشتن آتش است. زرتشتیان یکتا پرست بودند. حتی در زمان بت پرستی در عربستان ایرانیان آیین میتراییسم داشتند که نشان می‌دهد هیچ گاه ایرانیان بت پرست نبوده‌اند. فر به معنی پیش برنده و فروهر به معنی نیروی پیش‌برنده انسان در زندگی است و آن چیزی که ضمیر آگاه انسان از آن یاد می شود. اعتقاد دارند همراه با زایش هر انسانی یک فروهر به همراه هر انسان به وجود می آید. نماد فروهر یک انسان پیر با ریش سفید که نماد تجربه است و نشان می دهد انسان باید پیروی انسان های با تجربه باشد. دست راست فروهر رو به بالاست که نماد کلیه کارهایی است که انسان انجام می دهد و باید برای اهورامزدا و در جهت اهورامزدا باشد و نماد حرکت به سمت جلو و پیشرفته است. دست چپ حلقه دارد و اولین بار این حلقه در نقش رستم دیده شد. در آن نقش نگاره یک فرشته حلقه ای را به پادشاه می دهد و نشان می دهد که از جانب اهورامزدا در زمین به پادشاهی منصوب شده است. پس حلقه در ایران باستان نشانه تعهد بوده است. حلقه پیمان تعهد بین انسان و اهورامزداست که نشان می دهد انسان باید به دنبال کارهای نیک باشد. بعد از آن وارد فرهنگ ما شد و از آن به عنوان حلقه تعهد و ازدواج انسان استفاده شد و بعد به کشورهای اروپایی رفت. بال های دوطرف فروهر با آنها از سه قسمت تشکیل شده که نشان دهنده اندیشه گفتار و کردار است و انسان با آنها می‌تواند به سمت اهورامزدا پرواز کند و به بالاترین درجات برسد و نشانه کمال، تعالی و پرواز است. دامن فروهر سه طبقه است. نشانه اندیشه بد، گفتار بد و کردار بد است. دُم حالت تعادل را نشان می دهد. انسان از بال می تواند برای بالا رفتن یا پایین آمدن استفاده کند و این به انسان بستگی دارد. حلقه وسط کمر نشان دهنده حلقه آفرینش است. حلقه ای که مدار هستی در آن قرار گرفته است. انسان یک روز به دنیا می آید و یک روز از دنیا می رود. زرتشتیان به دنیای پس از مرگ اعتقاد دارند. چنبره زرد رنگ کنار دامن نیروهای خیر و شر را نشان می دهد. سپنتامینو نشانه نیروها و اندیشه های خیر است و اَنگِرمینو نشانه نیروها و اندیشه های شر است و فروهر به نیروهای شر پشت می‌کند. حال چگونه آتش آتشکده به سمت یزد آمد؟ یزد از واژه یسن، یشت، یست می آید که واژه اوستایی است به معنی نیایش و ستایش خداوند. یزدگرد آخرین پادشاه ساسانی است برای آنکه بتواند آتش مقدس را نگه دارد و هم خانواده اش را به یک جای مقدس بفرستد دستور می‌دهد که استحکاماتی در یزد ساخته شود. شهر را یزدان گرد نام گذاری می کنند که به مرور زمان به یزد تبدیل می شود. آتش مقدس تا ۴۰۰ سال بعد از حمله اعراب آتشکده آذرفرنبغ در همان محل سابق بوده است و سپس به مدت هفتصد سال در غار اشکفت مهریز در عقدا اشکفت یزدان در عقدا نگهداری می‌شود. بعد از آن به مدت سیصد سال به روستای تُرک آباد اردکان می‌برند. سپس به یزد آورده می‌شود و به مدت پنج سال در خانه یک موبد روشن بوده و ارباب جمشید امانت زمین آتشکده کنونی که برای خودش بود را اهدا می کند و سرپرست ساخت ساختمان آتشکده هم بوده و با حمایت انجمن زرتشتیان هند این مجموعه ساخته می شود. متراژ آتشکده ۷۰۰۰ مترمربع است در سال ۱۳۱۳ شروع به ساخت شد و سال ۱۳۱۸ به اتمام رسید.

اگر میخواهید درباره نماد فروهر بیشتر بدانید سایت ولکامینگ ایران به شما خواهد گفت. اولین دفعه کسانی که راجع به فروهر صحبت کردند خاورشناسان بریتانیایی بودند. قرن ۱۹ با توجه به سنگ نگاره ها و مهره های در بیستون کرمانشاه و تخت جمشید گفتند این نماد اهورامزداست آنها ادعا کردند که گویی بالدار بوده که در مصر بوده است در آنجا خدای باران بوده است و بعد به سومر و سپس به بابل، بعد آشور و سپس به ایران وارد شده است. به ایران که وارد شده هم شکل آن عوض شده است و هم معنا. اوایل قرن ۲۱ زرتشتی هندی به نام جمشید به اروپا می‌رود و تحقیق می کند و می گوید این نماد فروهر هست که زرتشتیان این را باور دارند چون محقق این نظریه زرتشتی بوده و با تکیه بر اوستا این حرف را زده است. نظر سوم شاهپور شهبازی از اولین باستان شناسان ایرانی که در تخت جمشید و پاسارگاد تحقیق می کرده می‌گوید این نماد نه اهورامزداست و نه فروهر، بلکه فر کیانی است. فر کیانی، نیکبختی است که خدا به پادشاهان می دهد. زرتشتیان نظریه دوم را قبول دارند بر اساس نظریه دوم وجود همه انسانها از ۵ قسمت تشکیل شده. تن، جان، روان، وجدان و فروهر. فروهر ذره ای از ذات الهی است که وقتی انسان آفریده می‌شود خداوند از خودش در انسان به ودیعه می گذارد و هدف فروهر آن است که روان انسان را به راه راست هدایت کند. بعد از مرگ بدون تاثیر اعمال انسان یا همان پاکی و قداست به اصل خودش برمی‌گردد. حلقه وسط کمر زندگی را پایانی نیست. مرگ پایان زندگی نیست و در دنیایی دیگر ادامه دارد. از هر نقطه شروع کنیم به همان نقطه بازمیگردیم که بیانگر نظریه کارما هست. کارما بازگشت اعمال انسان به خودش است. شاید برای شما هم سوال باشد که چرا زرتشتیان آتش را نگهداری میکنند؟ سایت ولکامینگ ایران به شما پاسخ خواهد داد. چهار هزار سال پیش زرتشت صحبت از هنجار و قانون هستی می کند و می گوید هر چیزی طبق نظمی هست و نام آن قانون را عَشا می گذارد. نمادی که برای عشا می گذرد، آتش است و بنابراین آتش رنگ و بوی دینی هم پیدا می کند.

پیامبر دین زرتشتیان اشوزرتشت نام دارد. اشوزرتشت را به سه تا شش هزار سال پیش نسبت می‌دهند. سال ۱۷۶۸ پیش از میلاد مسیح تاریخ رسمی آن را می‌گویند. گفته شده است که اشوزرتشت در تاریخ ۶ فروردین به دنیا آمده است، در بیست سالگی به کوهی پناه می‌برد و در ۳۰ سالگی به پیامبری می رسد. در ۷۷ سالگی در جریان جنگ ایران و توران کشته می شود. زمان آن را زمان گشتاسب کیهانی می‌دانند همان پدر اسفندیار در شاهنامه. وی مردم را به یگانه پرستی دعوت کرده که قبول نمی کنند. به ماوراء النهر و سپس به سمت بلخ مرز ایران و افغانستان می‌رود.جمعیت زرتشتیان دنیا حدود ۱۰ میلیون نفر بیان شده است. ۳ میلیون نفر در هند زندگی می کنند که ۸۰۰ هزار نفر آن ها در شهر بمبئی زندگی میکنند. دو میلیون زرتشتی در پاکستان زندگی می کنند. 60-70 هزار نفر در ایران هستند که ۱۰ هزار نفر زرتشتی در یزد زندگی می‌کنند. زرتشتیان وقتی به هند رفتند قومی به نام پارسیان را درست کردند. شاید برای شما این پرسش پیش آمده باشد که آتش آتشکده چگونه روشن نگهداری می شود؟ سایت ولکامینگ ایران به شما پاسخ خواهد داد. داخل آتشکده زرتشتیان برای روشن نگه داشتن آتش از چوب سه درخت استفاده می کنند. بادام، گردو و زردآلو که هم در یزد فراوان است و هم مدت زمان سوزش بیشتری دارد. برای سوختن آتش باید هر روز به آن چوب اضافه کرد. یک پرستار آتش دارد به نام هیربد یک روبنده دارد که حتی نفس هم آتش را آلوده نکند. در زمان غروب خورشید هم خاکستر روی آتش می ریزند که آتش از زیر روشن باشد. زرتشتیان این آتشکده را آتشکده بهرام می‌گویند درِ پشتی مخصوص زرتشتیان است که جمعه مراسم اوستاخوانی دارند. آتشی که بیش از هزار سال قدمت داشته باشد آتش بهرام می گویند. حتی خودشان هم نزدیک آتش نمی شوند. تنها هیربد به آتش نزدیک می شود. قبله زرتشتیان سمت نور است. زرتشتیان در روز پنج بار نماز می خوانند و در روزهای طبیعت از خوردن گوشت حیوانات صرف نظر می‌کنند. کتاب های مقدس زرتشتیان اوستا و گاتاها است. کتابی که اشوزرتشت سروده گات ها نامیده می‌شود که سروده است و آهنگین. سرودی که در سالن پخش می شود گاتاهاست. اوستا کتاب دینی زرتشتیان است نه کتاب آسمانی و توسط موبدان زرتشتی در دوره های مختلف نوشته شده است. آتشکده یزد بزرگترین آتشکده زرتشتیان دنیاست از نظر مقام و منزلت. کتاب اصلی زرتشتیان اوستا است که شامل پنج بخش مختلف است: یشت ها، یسنا، ویسپرد، وندیداد و خرده اوستا. یشت ها تاریخی و دینی است. ویسپرد درباره ارج نهادن جشن ها و مناسبت هاست. وندیداد درباره اصول ایزدی، شر و خیر و مبارزه با دیو است. خرده اوستا درباره نماز های روزانه زرتشتیان است و یسنا درباره ستایش خداوند است. پوشش خانم های زرتشتی کاملاً رنگی است و پوشیده اند. حتی در مراسم عزاداری سفید می‌پوشند. مشکی را نماد غم می دانند. باورشان این است که نباید برای مرده گریست اگر گریه کنند گذشتن مرده از روی پل سخت می‌شود و می‌گویند و گریه ها مانند سیلی می شود و جلوی گذشتن مرده از پل را می گیرد. اعتقاد دارند مراسم باید مراسم یادبود باشد. روپوشی که از بالای سر تا پشت پا ادامه دارد را مَکنا، شلوار را شوال، زیربند مکنا را لَچک می گویند. در آیین زرتشتی زن و مرد برابرند. زرتشت گفت زن و مرد تنها در راستی می توانند از هم پیشی گیرند.

در عید نوروز، میزبان کف دست مهمان گلاب می پاشد و جلوی مهمان آینه می گیرد. آیین عقدشان را به عنوان آیین گواه گیری یاد می‌کنند. همان مراسم عقدکنان است. باید هفت نفر شاهد عقد باشند. موبد بخشی از اوستا را می‌خواند و سوال می کند که آیا مایل به ازدواج هستند؟ در مراسم گواه گیری یک سفره ای پهن می شود و بر روی آن وسایلی قرار می دهند که هرکدام نماد خاصی است. قند سبز نشانه شیرینی زندگی است. لرک نشانه یک نوع آجیل است. انار شیرین نماد فرزندان زیاد و خوب است. دستمال ابریشم روی شانه داماد نشانه آن است که داماد باید کار کند و نان آور باشد. قیچی دو سر دارد که نشان می‌دهد زن و شوهر باید با هم زندگی را بشکافند و جلو روند و نماد گشایش در کار است. تخم مرغ نماد جدا شدن از خانواده و پیوستن زن و شوهر به هم است. نخ و سوزن نشانه آن است که در زندگی زناشویی اختلاف پیش می‌آید که باید این اختلاف‌ها را حل کرد و وصلت ایجاد کنند.سدره پوشی یعنی آیین به جامعه پیوستن. با تشخیص پدر و مادر ۸ تا ۱۵ سالگی انجام می‌شود سالی دوبار سدره پوشی انجام می‌شود و موبدان حضور دارند. کمربند کُشی که از ۷۲ رشته تشکیل می شود را دور کمر می بندند و بخشی از کتاب یسنا که درباره ستایش خداوند هست را می‌خوانند. کمربند کُشی سه گره دارد به نام اندیشه نیک، گفتار نیک و کردار نیک و یک گره ۴ تایی دارد. کشی همیشه همراه زرتشتی است و لباس های دیگر را روی آن می پوشند. زرتشتیان هم چنین ۵ وعده در روز نماز می خوانند. تا زمانی که خورشید هست به سمت نور خورشید و زمانی که نور نیست به سمت نور چراغ نماز می خوانند. وعده های نماز از طلوع خورشید تا نیمروز، از نیمروز تا ساعت سه عصر، از ساعت سه عصر تا غروب، از غروب تا نیمه شب، از نیمه شب تا طلوع خورشید خرده اوستا می خوانند. ایستاده نماز می خوانند و دست ها به سمت بالا. هر وعده نماز حدود ۱۰ دقیقه طول می کشد. در نماز مرد و زن باید سرشان پوشیده باشد. در آیین زرتشتی جشن های زیادی به صورت سالیانه، فصلی و ماهیانه وجود دارد. زرتشتیان هفته ندارند. ماه دارند. پنج روز آخر سال را ایام پنجه وه گویند و خانه تکانی انجام میدهند. در شب سال نو زرتشتیان بالای خانه آتش روشن می کنند و شاخه شمشاد می گذارند و اعتقاد دارند روح مردگان در شب سال نو به خانه برمیگردد.

آتشکده زرتشتیان
آتشکده زرتشتیان
آتشکده زرتشتیان
آتشکده زرتشتیان
آتشکده زرتشتیان
آتشکده زرتشتیان
آتشکده زرتشتیان
آتشکده زرتشتیان
آتشکده زرتشتیان