نارنجستان قوام



در کنار قسمت شرقی خیابان لطفعلی خان زند که شهر شیراز را بدو قسمت تقسیم می کند و آن را محله بالا کند ،نامیده اند عمارت خانه سابق قوام الملک شیرازی واقع است که چون درخت نارنج زیادی در آن وجود دارد به نارنجستان قوام معروف گردیده است. این خانه در حدود سال ۱۳۰۰ ه.ق بوسیله محمد رضا خان قوام الملک ساخته شده است .

ساختمان این خانه دو قسمت است. یکی ساختمان جنوبی است که کنار خیابان واقع شده و در وسط آن یک دالان است که در سقف آن یک مقرنس کاری از آجر دارد - طرفین دالان راهروی و چند اطاق است که جلو آنها ایوانی ساخته شده و دیوارهای آنها گچ بریهای عالی دارد. پشت دالان روبه) (حیاط مقداری کاشیکاری هفت رنگ دارد که شامل گل و بته و پرندگان است و عکس سه نفر با لباسهای محلی نشان داده شده است .

وسط حیاط آب نمایی است و طرفین آن دو باغچه مفصل است که در آن نخل ها و نارنجهای زیادی وجود دارد. دیگری ساختمان شمالی است که عمارت اصلی و مهم نارنجستان است. در شمال حیاط پیش از رسیدن به عمارت اصلی حوض بسیار بزرگی است با لبه سنگی که نمای عمارت در آب های آن منعکس میگردد. این عمارت دو طبقه است که در زیر آنها هم یک طبقه زیرزمینی است - این عمارت شاهکار معماری و حجاری و نقاشی و گچ بری و آئینه کاری دوره قاجاریه است. در طبقه دوم روی زیرزمینی که با چند پله قریب دو متر از کف حیاط ارتفاع دارد، در وسط تالار بسیار وسیعی است که سقف آن به اندازه هر دو طبقه مرتفع است و دوستون سنگی بلند یکپارچه در جلو آن قرار دارد. در شمال تالار قسمتی است که آن را شاه نشین گویند تمام بدنه و دیوارهای آن آئینه کاری و نقاشی شده - سقف آن به طرز زیبایی آئینه کاری و نقاشی شده و وسط آن با آئینه مقرنس کاری شده است. طرفین تالار راهروی است که پلکان طبقه سوم از آنجا شروع می شود طرفین این دو راهرو دو تالار است و پشت آن ایوانی و اطاقی و در طبقه بالا (طبقه سوم) گوشواره ها و چندین دستگاه اتاق های متعدد ساخته شده است که سقف و دیوارهای آنها گچ بری و نقاشی شده است.

ازاره تالارها و بعضی از اتاق ها و پیش بخاری ها از سنگ مرمر پوشیده شده است. کلیه درها و درک ها و دریچه ها از چوب گردو ساخته شده و همه آنها منبت کاری و خاتم کاری شده و مقدار زیادی صدف در آنها بکار رفته و در آنها شیشه های رنگارنگ به طرز جالبی نصب شده است. روی سنگهای صیقلی ازاره بیرونی عمارت جلو (زیرزمینی) شکل شیر وگورو سربازان آندوره و مبارزه باهلاهل )تقلید از نقش تخت جمشید) و همچنین پنجره هایی برای نوروهوا در کمال مهارت و استادی حجاری و نقاری شده است. در پیشانی عمارت شمالی ، پشت بام سه مجلس کاشیکاری است - در مجلس گچ بریهای زیبای نارنجستان قوام وسط دو شیر شمشیر بدست صفحه ایرا نگه می دارند که روی آن نوشته شده است : (نصر من الله و فتح قریب ) و دو فرشته آنرا از بالا نگه می دارند و در دو زاویه آن دو مجلس است که آهوئی با دو بچه آن نقش شده است. در دو مجلس طرفین پلنگی آهوئی را شکار کرده میدرد - زمینه این سه مجلس با خطوط اسلیمی مزین است. نارنجستان از طرف مرحوم ابراهیم خان (قوام الملک) به نوه اش والا گهر (شهرام) داده شد .

نارنجستان قوام
نارنجستان قوام
نارنجستان قوام
نارنجستان قوام
نارنجستان قوام
نارنجستان قوام
نارنجستان قوام
نارنجستان قوام
نارنجستان قوام