آیا ابیرادوش (محل تامین سنگ های کاخ داریوش) کشف شده است؟
آیا ابیرادوش کشف شده است؟ رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی اعلام کرد که طبق کاوش های اولیه، امکان دارد معادن گمشده هخامنشی در دامنه‌های کبیرکوه آبدانان در استان ایلام کشف شده باشد.
رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی: بیش از دو هزار سال بود که منبع اصلی سنگ‌های کاخ داریوش بزرگ در شهر باستانی شوش مشخص نبود و هم اکنون این معادن گمشدۀ هخامنشی توسط باستان‌شناسان ایرانی در آبدانان استان ایلام شناسایی شده است. محمد ابراهیم زارعی افزود: این معادن به‌عنوان منبع اصلی تأمین سنگ‌های مورد استفاده در ساخت کاخ داریوش بزرگ در شهر باستانی شوش مطرح شده‌اند و در صورت قطعیت این موضوع، این کشف را یکی از مهم‌ترین اکتشافات باستان‌شناسی در خاورمیانه در سال‌های اخیر عنوان کرد.
رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری با اشاره به کتیبه یادبود بنیاد کاخ آپادانا در شوش، اظهار داشت: داریوش بزرگ در این کتیبه به محل تأمین سنگ‌های استفاده‌شده در این کاخ با نام «ابیرادوش» اشاره کرده است، اما محل دقیق این معدن تاکنون ناشناخته مانده بود. کشف معادن در دامنه‌های کبیرکوه در آبدانان ایلام می‌تواند این معمای تاریخی دوهزارساله را حل کند.
کشف معادن گمشده هخامنشی پنجره‌ای جدید به فرایندهای ساخت و تأمین مصالح در امپراطوری هخامنشی می‌گشاید که می‌تواند الهام‌بخش بازنگری در مدیریت منابع، شبکه‌های حمل و نقل و فناوری‌های سنگ تراشی دوران باستان در ایران و سراسر جهان باشد.
وی هم چنین افزود: مسیر احتمالی حمل‌ونقل این سنگ‌ها از آبدانان به شوش، ترکیبی از جاده‌های کوهستانی و مسیرهای آبی از طریق رودخانه کرخه بوده است. فاصله این معادن تا شوش حدود ۱۵۰ کیلومتر برآورد می‌شود.
این کشف نه تنها گامی بزرگ در درک معماری و فناوری ساخت در عصر هخامنشی است، بلکه می‌تواند مبنایی برای ثبت‌جهانی این معادن در فهرست میراث جهانی یونسکو و توسعه پایدار گردشگری علمی و فرهنگی در منطقه زاگرس میانی باشد.
این کشف، در صورت تأیید نهایی ارتباط با «ابیرادوش»، می‌تواند معادل کشف معدن مرمر در آتن برای ساخت پارتنون در تاریخ معماری جهان باشد.