در ایران قدیم به آسیاب‌های خاصی که برای خرد کردن برخی مواد مثل زردچوبه و فلفل استفاده می‌شد، عصارخانه می‌گفتند. همچنین از عصارخانه‌ها برای گرفتن عصاره مواد روغنی مثل کرچک استفاده می‌شد. در واقع واژه عصارخانه به‌معنای محل عصاره‌گیری است و کارکرد این عصارخانه‌ها را می‌توان شبیه به کارخانه‌های روغن‌کشی دانست. عصارخانه از دو قطعه سنگ بزرگ تشکیل می‌شد که روی هم قرار می‌گرفتند

یک عصار خانه ( روغنگر خانه یک ساختمان ویژه ای بوده است که در آن از دانه های روغنی ، روغن میگرفتند) تاریخی در میدان نقش جهان است که در سال 1021 هجری قمری همزمان با احداث بازار بزرگ قیصریه و مدرسه ملا عبدالله به دستور شاه عباس بزرگ ساخته شد. این بنا در تاریخ 25 تیرماه 1354 به عنوان یکی از آثار ملی ایران ثبت گردید. در حال حاضر مساحت عصارخانه 380 مترمربع است که در گذشته مساحت اصلی آن 1800 متر مربع بوده که اکنون مکان هایی مانند : شترخانه،بار انداز و ورودی بازرگانان از بین رفته و فقط یک تیرخانه و دو انبار تو در تو در بخش شرقی تیرخانه در دو طبقه باقی مانده و محل بار انداز عصارخانه هم اکنون پاساژ طلافروشان شده است. این عصارخانه در یک طبقه با ارتفاع 11 متر و سه فضای گنبدی شکل با مقطع کجاوه ایجاد شده است که سقف ها به سبک طاق و چشمه و نورگیرهای سقف گنبدی شکل به خاطر خنک نگه داشتن محل برای نگهداری روغن های موجود در عصارخانه بوده. دیوارها و سقف خشتی به دلیل کاربری آن بدون کاربندی و تاب سازی و تزئینات و پنجره ساخته شده . دانه های روغنی که در این عصارخانه مورد روغن کشی قرار میگرفتند معمولا: پنبه دانه ،

کنجد، خشخاش و آفتاب گردان بوده است. از سال 1340 تا 1349خورشیدی برای حرکت دادن تیر بزرگ و چرخش سنگ آسیاب وسط بنا از موتور برق استفاده می شده و بعد از آن زمان به دلیل صنعتی شدن این حرفه و تجهیزات مکانیزه ادامه کار در این بنا مقرون به صرفه نبوده و عصارخانه به مدت 30 سال تعطیل شده بود تا در سال 1380 الی 1382 خورشیدی سازمان نوسازی شهرداری اصفهان اقدام دبه ساماندهی آن نمود و به عنوان موزه مورد بازدید مردم و گردشگران قرار گرفت.

عصارخانه شاهی از سال1392 خورشیدی به عنوان اولین و تنها پایگاه تخصصی مطالعات فرهنگ عامه در کشور به فعالیت می پردازد. موزه عصارخانه شاهی در سال2017 میلادی به عنوان برترین موزه کوچک کشور نشان جهانی ایکوم ( کمیته ملی موزه های ایران) را دریافت کرد و اکنون علاوه بر موزه در این مکان یک کافه هم دایر شده که لذت نوشیدن و استراحت کوتاه در این مکان خالی از لطف نیست. این بنا در میدان نقش جهان ، بازار قنادها، ابتدای بازار (سرا) مخلص واقع شده است.