خانه شیخ الاسلام (موزه نساجی)



خانه شیخ الاسلام مربوط به دوره صفوی - دوره قاجار واقع در اصفهان است که محل سکونت علامه محقق سبزواری، شیخ الاسلام اصفهان و نوادگان او بوده و در تاریخ ۲۹ شهریور ۱۳۵۳ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است

این خانه مربوط به دوره صفوی و قاجار است که محل سکونت علامه محقق سبزواری(محمد باقر سبزواری) ملقب به شیخ الاسلام و نوادگان او بوده. خانه یا دیوانخانه شیخ الاسلام در دوره صفوی ساخته شده و در دوره قاجار تزئینات جدیدی به آن اضافه شده. این خانه محل اقامت محمد باقر سبزواری( مولف کفایه در علم فقه و از علما و فقهای شیعه در قرن یازدهم هجری قمری است). شاه سلیمان صفوی توسط علامه محسن فیض کاشانی از محمد باقر سبزواری خواست که شیخ الاسلام اصفهان شود.

در محله سینه پایینی در نزدیکی باغ همایون ، باغی سلطنتی بود که شاه آن را به محقق سبزواری واگذار کرد و خود دستور ساخت عمارتی به سبک چهلستون را داد. این خانه با متعلقاتش محل سکونت محقق سبزواری و همسرش سرو قد خانم( از دختران اشراف دربار صفوی)قرار گرفت و دیوانخانه یعنی عمارت اصلی مرکز قضا و حکومت شرعی مملکت و بخصوص پایتخت گردید. شش نسل از نوادگان محقق سبزواری لقب شیخ الاسلام را داشتند و آخرین آن ها حاج میرزا علی اکبر شیخ الاسلام بود که در دیوانخانه زندگی می کرد. خانه شیخ الاسلام با مساحتی حدود 1650 متر مربع از نوع خانه های دو ایوانی است. ضلع شمالی خانه به شکل نمونه وار خانه های ایرانی در عصر صفوی است که شامل شاه نشین ، حیاط، حوض، پنج دری و هشتی است. وجود تزئینات دوره قاجار در بنا از جمله کاربندی های تزئینی در ایوان جنوبی و اتاق های کناری، نقوش گچی در اتاق های گوشواره به طور مفصل و دیگر اتاق ها به فراخور اهمیت و همچنین نقاشی روی گچ و آیینه کاری در سقف مسطح ایوان جنوبی و انواع تزئینات گره چینی دردرب و پنجره ها از خصوصیات بارز این بنا است. فضای این خانه به گونه ای طراحی شده که هم منزل مسکونی و هم فضایی برای کارهای مدعی العموم و مراسم مذهبی بوده است. این خانه شامل چند قسمت بوده : دیوانخانه (عدالت خانه): که در آب به عمور دادرسی و قضاوت می پرداختند، مجالس تعزیه و عزاداری: سبک خاص معماری این بنا به گونه ای است که از آن به عنوان تکیه جهت برگزاری مراسم سوگواری محرم و تعزیه خوانی استفاده می شده.

ایوان و دو گوشواره آن که مرتفع ترین بخش خانه هستند و وجود سقف شیب دار بر فراز ایوان که این ارتفاع را افزایش داده. اتاق های گوشواره در قسمت تالار محل تماشای خاص و سکوی های اطراف حیاط جهت تماشای افراد عامه بوده. دو باغچه در حیاط جهت نگهداری اسب و احشام تعزیه خوانی طراحی شده بود. قسمت مسکونی بنا در حدود 300 سال محل سکونت 10 نسل از نوادگان محقق سبزواری بوده. درجریان جنگ ایران و عراق و حملات هوایی این خانه بمب باران و در نتیجه قسمت جنوب شرقی بنا ( معروف به کاش خانه) کاملا ویران شد و بخشی از آن هنوز هم مرمت نشده امروزه سازمان میراث فرهنگی خانه ی نساجی سنتی در اصفهان را در این خانه افتتاح کرده است و واحد های سازمان میراث فرهنگی در مستقر شده اند و خانه به موزه ای از هنرهای سنتی از جمله: ترمه بافی،زری بافی،گلابتون سازی،چادر شب بافی و.... تبدیل شده.

خانه شیخ الاسلام (موزه نساجی)
خانه شیخ الاسلام (موزه نساجی)
خانه شیخ الاسلام (موزه نساجی)