کاخ هشت بهشت در زمان حکمرانی شاه سلیمان صفوی به سال 1080 هجری قمری ساخته شد. ساختمانی که در میان باغی وسیع به نام باغ بلبل یا باغ هشت بهشت قرار داشت و خود جزیی از باغی بزرگتر به نام باغ نقش جهان محسوب می شد. شاه سلیمان پس از دستور ساخت این کاخ، در سال سوم سلطنتش (همان سال 1080) از آن بهره برداری کرد.

این کاخ در سال 1080 هجری قمری و در دوره صفوی ساخته شده . این کاخ در دو اعثکه روزگاری زیباترین کاخ عالم نامیده میشد . در دوران شاه سلیمان صفوی در نزدیکی باغ بلبل ساخته شد. باغ وسیعی که کاخ هشت بهشت در آن واقع شده جزئی از باغ بزرگ نقش جهان بوده که شاه اسماعیل اول احداث کرده و در زمان جانشینان او بخصوص شاه عباس اول به قطعات متعددی تقسیم شد. باغ هشت بهشت در زمان شاه صفی وجود داشته و در دوره دو شاه بعدی یعنی شاه عباس دوم و شاه سلیمان بر درختان این باغ زیبا اضافه شده.

به گفته ی بعضی تاریخدانان این باغ نشیمن هشت سوگلی حرم شاه بوده است که چهار نفر در طبقه همکف و چهار نفر دیگر در طبقه ی اول زندگی میکردند. این بنای دو طبقه با طاقهای زیباو تزئینات فراوان یکی از نمونه های درخشان معماری عصر صفوی بهذ شمار میرود. این کاخ از همان ابتدای احداث به (کاخ هشت بهشت)یا(هشت به هشت) یا ( هشت در بهشت) نامیده می شده. بخش مرکزی بنا به صورت چهار صفه ساخته شده و ایوان آن رو به شمال قرار دارد. سقفی که بر فراز این بنای چهار صفه ای ساخته شده پوشیده از مقرنس ها ی گچی خوش رنگ و خوش طرح است. اتاقهای طبقه همکف در چهار گوشه عمارت تزئیناتی از گچ بری و نقاشی دارند و در طبقه اول کاخ هم مجموعه ای از رواق ها و اتاق ها و طاقها و پنجره ها بر زیبایی آن می افزایند. این طبقه به راهروها و اتاقهای متعدد تقسیم میشود که هر یک از آنها تزئینات خاصی دارند. در بعضی حوض آب و در بعضی حوض آب و در بعضی بخاری دیواری قرار داده شده. دیوارها هم آینه کاری شده که دالانها و غلام گردش های زیبا و هماهنگ آن را احاطه کرده. آنچه در این کاخ مهم است ارتباطی است که میان فضاها و قسمت های مختلف آن پدید آمده که این ارتباط باعث شده تا این عمارت در عین تنوع و گوناگونی و تعدد فضا از یک پارچگی و تزئینات و وحدت قابل توجه ای برخوردار است. تزئینات عمارت در دوران صفوی به حدی با شکوه و هنرمندانه بوده که گردشگران بسیاری از آن تقدیر کرده اند ولی متاسفانه امروزه از نرده های چوب و طلاکوب و قاب ها و جام های بلور و وسایل شیشه ای رنگارنگ ظریف اثری برجا نمانده چرا که در دوره های بعد از صفویه و بخصوص دوران قاجار تغییرات بسیاری در آن داده شده این تغییرات به حدی بوده که بعضی ها کاخ را به دوران قاجار نسبت داده اند. در اواخر دوران قاجار کاخ هشت بهشت به مالکیت خصوصی اشخاص در آمد و از زیورهای گرانبها و نفیس دوره صفویه خالی شد به طوری که امروزه از آن همه شکوه و فریبندگی داخل کاخ و آبنماها و جوی های آب روان اثری به جا نمانده . آندره گرارد باستان شناس و ایرانشناس می گوید : کاخ هشت بهشت با تالاری که از هر طرف باز است و با چهار عمارت کلاه فرنگی در چهار گوشه خود هنوز هم ترکیب اصلی و مختصری از لطف و ملاحت روزگاران گذشته را حفظ کرده. تزئینات این کاخ هشت گوشه که نشانه روحیه معماری و تزئینات اواخر دوره صفوی است به همراه ساختمان آن که در میان باغ قرار دارد بعد ها مورد تقلید قرار گرفته است.

باغ هشت بهشت که از نوع باغهای مسطح است در میان باغ هایی چون باغ خرگاه در شمال و در شمال شرقی باغ های میوه همچون انگورستان و باغ بهشت آیین و باغ دمور واقع شده. بنای کاخ 30 متر طول و 26/35 متر عرض دارد و از سطح مجاور باغ دو متر بلندتر است. وبه وسیله دو پله کان ده پله ای که متصل به نماهای شرقی و غربی کاخ هستند و بعد از آن ایوانی با دو ستون چوبی بلند وجود دارد که با ورودی هایی به سرسرای مرکزی ارتباط پیدا می کند. طاق این سرسرا به یک نورگیر گنبدی شکل که هشت پنجره چوبی دارد ختم می شود . در وسط سرسرا حوض هشت ضلعی وجود دارد که قطر آن 3/30 متر است و فواره دارد. در های اطراف این سرسرا به اتاقها هشت ضلعی را می یابد که برای پذیرایی از خانم ها اختصاص یافته بوده . ایوان اصلی به سوی شمال کاخ است و هشت ضلعی است که دارای دو ستون بلند از چوب سرو است که در وسط آن حوضی به طول 2/80 متر و عرض 2/30 تر با فواره ای در میان آن ساخته شده.

سقف ایوان دارای تزئینات بسیاری است و دیوارهای داخلی کاخ هم با نقاشی و طلاکاری و اشکال پرندگان مختلف و گلهای رنگارنگ و شیشه کاری ها و آینه کاری ها تزئین شده . در این سرسرادو تابلو نقاشی بزرگ به چشم می خورد که فتحعلی شاه را روی تخت نشان می دهد که در اطراف او چند نفر از فرزندانش قرار دارند. تمام این عمارت بر روی زیر بنای قرار گرفته که پایه بنا محسوب می شود و از مرمرهای زیبای تبریزی ساخته شده و هیچ چیزی زیباتر از این اثری که نمای مجموعه این کاخ در انسان می گذارد وجود ندارد. اطراف عمارت در قسمت خارجی آن با سنگ های سخت پوشیده شده و در وسط این قسمت سنگفرش آبروی کوچکی تعبیه شده که اضافه آب های حوض داخل و خارج عمارت در آن جریان پیدا می کرده از این مجرا آب به داخل دو آبنمای بزرگ به عرض 8 متر و طول 50 متر که در مقابل ایوان ها ی غربی و شرقی کاخ قرار دارند فرو می ریزد. محوطه کاخ با چنارهای بلند محصور شده و باغچه های گل آن را آرایش میدهند این گل ها بیشتر از نوع گل های رز و یاسمن بوده اند. خیابان شمالی باغ به کاخ چهلستون مربوط می شود و خیابان غربی با سردر بزرگی به خیابان چهار باغ اتصال می یابدو سایر خیابانها ی باغ به باغ های میوه ختم می شده. باغ و قصر هشت بهشت از طرف ناصرالدین شاه قاجار به بانو عظمی افتخارالدوله واگذار شد به شرط اینکه وضع و هیئت آن تغییر نکند و حریم آن در خیابان چهارباغ در کمال تنظیف و تنقیخ نگهداری شود ولی پس از فوت بانو عظمی باغ و قصر هشت بهشت در تصرف وراث او باقی ماند ولی در این مدت تغییرات کلی در وضع باغ و قصر مزبور به وسیله ی متصرفین بنا داده شد و از سال 1343 خورشیدی باقی ماندهباغ هشت بهشت و به جا مانده های کاخ هشت بهشت به وزارت فرهنگ و هنر واگذار شد.