پل الله وردی خان ( سی و سه پل)



سی وسه پل پلی است بر روی زاینده رود اصفهان که 33 دهانه، 295 متر طول و 14 متر عرض دارد . این پل شاهکاری بی‏نظیر از آثار دوره سلطنت شاه‏ عباس اول است، به هزینه و نظارت سردار معروف او الله ‏وردی‏خان بنا شده است بنابراین به آن پل الله ‏وردی‏خان نیز می گویند

پلی است با 33 دهانه . 259 متر طول و 14 متر عرض که زیر نظر الله وردی خان اوندیلاوزه گرجی و با معماری استاد حسین و در زمان حکومت شاه عباس بزرگ ساخته شده و جای برگزاری مراسم جشن آب پاشان (در 13 تیر انجام می شده و مردم با پاشیدن آب و گلاب به یکدیگر این روز را جشن می گرفتند) و همچنین مراسم خاج شویان ( جشن غسل تعمید حضرت مسیح ) ارامنه اصفهان در دوره صفوی بوده.

در دوران حکومت شاه عباس ، طرح اصلی شهر اصفهان چهارباغ بوده که از محور عمود به هم شکل گرفته و سی و سه پل در امتداد یکی از این محورها قرار دارد که چهار باغ عباسی( چهار باغ پایین) را به چهارباغ بالا ، باغ هزار جریب ، عباس آباد و محله جلفا متصل می کند. برا اساس نظر کارشناسان زمین شناسی و میراث فرهنگی مصالح، پایه و فوندانسیون این پل به گونه ای طراحی شده که استحکام آن تنها در رطوبت است و خشکی ادامه دار رودخانه در دراز مدت امکان خطر برای سی و سه پل را بسیار فراوان می نماید. برای ساخت سی و سه پل از مصالحی مانند سنگ و آجرو ملات ساروج و گچ استفاده شده است. نظریه های زیادی در رابطه با معماری خاص سی و سه پل وجود دارد که یکی از آن ها به ارتباط میان تبار گرجی الله وردی خان و 33 دهانه پل دارد. (الفبای گرجی 33 حرف دارد و الله وردی خان هم از تبار گرجی بوده و به همین علت این پل را با 33 دهانه ساخته که البته عده ای این نظریه را کامل رد کرده اند چون سی و سه پل در ابتدا 40 دهانه داشته) و برخی دیگر بر این باور هستند که عدد 33 مربوط به آناهیتا الهه آب است و این پل در واقع نمادی از آناهیتا بوده است. در عصر صفوی نوروز هفت شبانه روز در کنار سی و سه پل جشن کرفته می شد. در این ایام سی و سه پل را چراغانی می کردند و بعضی اوقات شاه عباس دستور گلریزان این پل را میداده. در دو طرف پل طاق نماهای سرپوشیده ای به چشم می خورد که از یک طرف یک طرف به رودخانه و طرف دیگر به میان پل مشرف هستند و باعث شده اند تا معبد باریک مسقفی در دو سر پل ایجاد شود.

پیاده رو پل دارای 99 طاقچه است که در آن ها تابلوهای نقاشی بوده که امروزه اثری از آن ها دیده نمی شود. خشک شدن آب زاینده رود و حفر تونل مترو در 40 متری سی و سه پل باعث شده تا زمین این اثر تاریخی نشست کند و بیش از پیش در معرض خطر باشد.

پل الله وردی خان ( سی و سه پل)
پل الله وردی خان ( سی و سه پل)
پل الله وردی خان ( سی و سه پل)