جنگل فندقلو
جنگل فندقلو که مردم محلی آن را «مشه» مینامند، از جاذبههای طبیعی منحصربهفرد در استان اردبیل به شمار میرود و مقصدی ایدهآل برای طبیعتگردی و استراحت در دل مناظر بکر و آرامشبخش است. اگر بهدنبال فضایی مملو از گلهای وحشی همچون بابونه و محیطی سبز و خنک برای رهایی از هیاهوی روزمره هستید، این جنگل میتواند انتخابی بینقص باشد. هوای پاک، چشماندازهای سرسبز و سکوت دلنشین این ناحیه، فرصت خوبی برای بازیابی انرژی جسم و ذهن فراهم میآورد.
این جنگل در جنوب شهر نمین واقع شده و موقعیت جغرافیایی آن از شرق خانقاه علیا آغاز میشود و تا شرق روستای حور امتداد مییابد. فاصله جنگل فندقلو تا شهر اردبیل حدود ۳۹ کیلومتر است. مسیر دسترسی از آستارا نیز در حدود ۶۷ کیلومتر و از تهران نزدیک به ۶۲۶ کیلومتر میباشد. این موقعیت سبب شده تا گردشگران بسیاری از نقاط مختلف کشور برای بازدید از این منطقه جذب شوند.
برای رسیدن به جنگل فندقلو میتوان از مسیرهای متنوعی استفاده کرد. یکی از آنها عبور از گردنه حیران است. اگر از سمت آستارا بهسوی اردبیل در حرکت باشید، حدود ۲۰۰ متر پیش از تونل حیران، وارد یک جاده فرعی در سمت راست شوید. این مسیر از روی تونل عبور کرده و پس از گذشتن از یک دوراهی، مسیر سمت چپ شما را به ایستگاه بالایی تلهکابین حیران، رستوران و در نهایت به جنگل فندقلو میرساند.
راه دیگر، مسیر شهر اردبیل است. پس از ورود به جاده اردبیل به سمت آستارا و پیش از رسیدن به شهر نمین، یک جاده فرعی پس از جایگاه CNG شما را به روستای دودران هدایت میکند. ادامه این جاده به خانقاه سفلی و سپس روستای آرپاتپه ختم میشود. در چهارراه داخل روستا باید به سمت چپ پیچید و پس از طی مسافتی در حدود چهار کیلومتر، به پارکینگ جنگل فندقلو خواهید رسید.
علاوه بر مسیرهای جادهای، گزینههایی برای علاقهمندان به کوهنوردی نیز وجود دارد. با توجه به موقعیت کوهستانی منطقه، مسیرهای مختلفی برای پیادهروی وجود دارد که از میان آنها، مسیرهای منتهی به دریاچه سوها و آبشار لاتون بهعنوان بهترین گزینههای کوهپیمایی شناخته میشوند. مبدا هر دو این مسیرها آبگرم معروف مشهسویی است که خود نیز از جاذبههای منطقه به شمار میآید.
جنگل فندقلو با وسعت تقریبی ۱۶ هزار هکتار، یکی از بزرگترین و متنوعترین مناطق طبیعی در استان اردبیل به حساب میآید که میتوان در آن بهترین مسیرهای طبیعتگردی کشور را یافت. این گستردگی باعث شده که جاذبههای گوناگونی در دل آن نهفته باشد و گردشگران زیادی را به خود جذب کند. جنگل فندقلو، همانگونه که از نام آن پیداست، پر است از درختان پربار فندق! به خاطر همین هم اسم «فندقلو» روی این جنگل ماندگار شده است. البته درختان نوع دیگری هم در این جنگل وجود دارد، اما چون از خیلی سالهای پیش، فروش فندق این جنگل، منبع درآمد بومیان این منطقه بوده به همین اسم هم شناخته شده است.
نام این جنگل برگرفته از درختان فراوان فندق است که در نقاط مختلف آن رشد کردهاند و این ویژگی خاص، باعث شناخته شدن آن به نام فندقلو شده است. در میان جاذبههای طبیعی منطقه، آبگرم مشه سویی جایگاه ویژهای دارد؛ این چشمه در ارتفاع ۶۳۰ متری و بین روستاهای آلادیزگه و گیلده قرار گرفته و به خاطر خواص درمانیاش، خصوصاً در تسکین دردهای پا و کمر، شهرت یافته است.
در فصل بهار و اوایل تابستان، دشتهای این جنگل پر از گلهای بابونه میشوند و منظرهای شبیه به فرشی رنگارنگ به وجود میآید. به همین مناسبت، هر ساله جشنواره گلهای بابونه همزمان با روز جهانی گل و گیاه در خردادماه برگزار میشود که مورد استقبال گسترده گردشگران داخلی و خارجی قرار میگیرد. این جشنواره در مراتع وسیعی برگزار میشود که علاوه بر زیباییهای طبیعی، فرصتی برای هنرمندان و صنعتگران محلی است تا با نمایش تولیدات دستبافت مانند گلیم، مسند، جاجیم و ورنی، فرهنگ غنی منطقه را به نمایش بگذارند.
از نظر تنوع گیاهی، جنگل فندقلو میزبان ۱۹ گونه مختلف است که از جمله آنها میتوان به گونههای نادری مانند ممرز، راش، بلوط، بلند مازو و بیدمشک اشاره کرد که به ارزش زیستمحیطی منطقه میافزایند. همچنین، حیات وحش جنگل شامل حیواناتی مثل روباه، گرگ، خرس قهوهای و سمور و پرندگانی نظیر قرقاول، کبک، عقاب طلایی، چکاوک و کلاغ ابلق میشود. در دشتهای جنگل، گل نادر سوسن چلچراغ رشد میکند که یکی از گونههای زیبای گیاهی جهان به شمار میرود و پتانسیل بالایی برای توسعه گردشگری دارد. بابونه نیز گیاهی یکساله و معطر است که در این منطقه به صورت خودرو رشد کرده و از نشانههای بارز طبیعت فندقلو محسوب میشود.
جنگل فندقلو در نقطهای قرار گرفته که هوای خشک و سرد منطقه اردبیل با هوای گرم و مرطوب گیلان برخورد میکند؛ به همین دلیل بیشتر روزهای سال این جنگل را مه غلیظ فرا میگیرد و حتی در گرمترین روزهای تابستان نیز میتوان ابرها را در ارتفاع پایین مشاهده کرد. این موقعیت جغرافیایی باعث شده که هوای منطقه همواره خنک و مطبوع باشد و اقلیم متفاوت و جذابی را برای بازدیدکنندگان فراهم آورد.
در جنگل فندقلو مجموعهای از امکانات اقامتی کوچک برای گردشگران فراهم شده که امکان اقامت شبانهروزی را فراهم میکند، اما در عین حال علاقهمندان به کمپینگ میتوانند چادرهای خود را در دل طبیعت زیبا و بکر فندقلو برپا کنند. یکی از تفریحات جذاب این منطقه، پیست اسکی روی چمن است که در ارتفاع ۱۷۰۰ متری از سطح دریا قرار دارد و استانداردهای لازم را داراست.
تلهکابین گردنه حیران نیز از دیگر سرگرمیهای هیجانانگیز این منطقه محسوب میشود؛ این خط تلهکابین که جزو استانداردترین خطوط کشور است، میتواند در مسیری به طول ۱۷۵۲ متر، ظرفیت جابهجایی ۱۳۵۰ نفر در ساعت را دارد. تلهکابین حیران شامل ۳۰ کابین شش نفره معمولی و همچنین سه کابین VIP است که به امکانات ویژهای مانند صندلیهای چرمی، سیستم پخش موسیقی، یخچال با پذیرایی و شیشههای دودی مجهز شدهاند. علاوه بر این، تفریحات دیگری نظیر سورتمه، پیست کارتینگ و زیپلاین نیز در نزدیکی جنگل فندقلو فراهم شدهاند. دریاچه سوها هم یکی از جاذبههای طبیعی نزدیک به این جنگل به شمار میرود.
با توجه به ارتفاعات منطقه، جنگل فندقلو تابستانهایی بسیار خنک و زمستانهایی سرد و مرطوب دارد و به همین دلیل در دسته مناطق سردسیر استان اردبیل قرار میگیرد. این ویژگیها باعث شده تا در روزهای گرم تابستان، گردشگران برای فرار از گرما به این جنگل روی بیاورند. همچنین این منطقه بهطور ویژه دو فصل بهار دارد؛ یکی از ابتدای فروردین تا پایان خرداد و دیگری از مهر تا آبان، که در این مدتها بیش از صد نوع گل از جمله بوماداران و بابونه در این جنگل میرویند و جلوهای بینظیر به طبیعت آن میبخشند.